Wat gaan we doen om het beleidsdoel te realiseren?

Subsidieregeling Vliegende Brigade Zuid-Holland
De provincie heeft van het Rijk € 6,2 mln aan specifieke uitkering gekregen voor de periode 2021-2022. Dit budget is bestemd voor de flexibele inzet van expertise en capaciteit aan gemeenten om de snelheid in de voorfase van woningbouwprojecten te bevorderen. De provincie heeft € 0,7 mln gereserveerd voor de uitvoering van de impulsmaatregelen ontheffing verlening beschermde soorten om de woningbouw te versnellen.
Het resterende budget wordt via de Subsidieregeling Vliegende Brigade Zuid-Holland aan gemeenten beschikbaar besteld voor de inhuur van expertise en capaciteit om de planvorming voor woningbouwprojecten te versnellen. Het subsidiebudger bedroeg in 2021 € 3 mln. Daarvan resteert een bedrag van € 0,3 mln.
Provinciale Staten wordt voorgesteld het subsidiebudget 2022 de Subsidieregeling Vliegende Brigade Zuid-Holland te verhogen met € 0,3 mln wat leidt tot een nieuw subsidiebudget 2022 van € 2,9 mln.

Subsidieregeling Knelpuntenpot sociale huur en middenhuur Zuid-Holland
Doel van deze subsidieregeling is de bouw van zelfstandige en onzelfstandige woningen sociale huur en middenhuur te versnellen. Hiervoor hebben wij  op 23 maart 2021 de Subsidieregeling Knelpuntenpot sociale huur en middenhuur Zuid-Holland vastgesteld. Gemeenten kunnen een bijdrage aanvragen zodat het financieel tekort op een woningbouwproject kleiner wordt en het project uitgevoerd kan worden. In 2021 is een eerste tranche opengesteld met een budget van € 10 mln. De subsidieregeling was binnen een paar dagen uitgeput. In de Begroting 2022 is een subsidiebudget vastgesteld van € 2,2 mln. De subsidieregeling is per 11 mei 2022 opengesteld voor aanvragen. Gezien het grote aantal aanvragen voor vooroverleg hebben we besloten het budget te verhogen met € 0,5 mln tot € 2,8 mln. De budgettaire ruimte voor deze ophoging is binnen de bestaande middelen voor Ambitie 6 gevonden.

Wonen
Gelet op de maatschappelijke en bestuurlijke vragen op het terrein van Wonen is extra inzet nodig. Hierbij denken we met name aan de volgende zaken: de afspraken met het Rijk over woningbouw en doelgroepen, monitoring van afspraken, toekomstbestendig bouwen, ruimtelijke vraagstukken zoals woon-werkakkoorden en aan de afwikkeling van planschadeprocedures rond eerder vastgestelde inpassingsplannen voor infrastructuur, windmolens en groenontwikkeling. De dekking wordt gevonden binnen de bestaande budgetten binnen Ambitie 6.

Tot slot wijzen we  op de afronding van het traject rond de wet Natuurbescherming-vergunningverlening voor woningbouw. In Beleidsprestatie 5-1-3 is voor de eventuele toekomstige opgaven opgenomen dat de budgetuitputting gemonitord wordt en in de Najaarsnota zullen we zo nodig, een voorstel tot begrotingsbijstelling doen.

Subsidieregeling Woonvormen senioren Zuid-Holland
In de Begroting 2022 waren geen middelen voor een budget 2022 voor deze subsidieregeling opgenomen. De in 2021 ingestelde subsidieregeling Woonvormen senioren is zeer succesvol gebleken. Het beschikbare budget van € 2,3 mln was binnen een paar dagen overvraagd. We hebben subsidie verstrekt in 14 gemeenten, om zo een bescheiden bijdrage te leveren aan plekken waar senioren straks prettig kunnen wonen. De bouw van nieuwe woonvormen voor senioren kan leiden tot meer doorstroming op de woningmarkt waardoor er (betaalbare) koop- en huurwoningen vrijkomen.   
Gezien het succes van de subsidieregeling in 2021 en de maatschappelijke urgentie om doorstroming te bevorderen, is het voornemen om in 2022 met nieuwe middelen een 2e tranche open te stellen. Provinciale Staten wordt voorgesteld het subsidieplafond 2022 voor de Subsidieregeling woonvormen senioren Zuid-Holland te verhogen met € 2,3 mln en vast te stellen op € 2,3 mln.

Subsidieregeling Collectieve plankosten
De provincie Zuid-Holland stelt in 2022 in totaal € 0,3 mln beschikbaar voor de planvorming voor (innovatieve) collectieve wooninitiatieven. Verenigingen, wooncoöperaties en stichtingen kunnen hiervan gebruikmaken om de haalbaarheid van hun project te onderzoeken. Hiermee komt de provincie tegemoet aan de behoefte aan specifieke en nieuwe woonvormen voor mensen die bijvoorbeeld met een groep gelijkgestemden willen wonen, innovatieve woonideeën hebben of mensen die afhankelijk zijn van zorg.

Subsidieregeling spreiding sociale woningbouw regio Rotterdam Zuid-Holland
Uit het subsidiebudget 2021 (€ 2,4 mln) is op ingekomen aanvragen voor 270 woningen subsidie verleend. Een bedrag van € 0,4 mln van dit budget is niet benut. Hierover is PS geïnformeerd bij brief PZH-2022-798255983 van 2 februari 2022. Voorgesteld wordt het subsidiebudget 2022 voor deze regeling te verhogen met het resterende bedrag uit 2021.
We stellen Provinciale Staten voor het budget 2022 van de Subsidieregeling spreiding sociale woningbouw regio Rotterdam Zuid-Holland te verhogen met € 0,4 mln naar een budget van € 1,4 mln.

Subsidieregeling sociale woningbouw regio Haaglanden Zuid-Holland  
Uit het subsidiebudget 2021 (€ 2,7 mln) is op ingekomen aanvragen voor 337 woningen subsidie verleend. Een bedrag van € 0,2 mln van dit budget  is niet benut. We stellen voor het subsidiebudget 2022 voor deze regeling te verhogen met het resterende bedrag uit 2021.
Daarmee wordt het budget 2022 van  de Subsidieregeling sociale woningbouw regio Haaglanden Zuid-Holland verhoogd met € 0,2 mln tot een subsidiebudget van € 1,4 mln.

Subsidieregeling sociale woningbouw regio Holland Rijnland Zuid-Holland   
Uit het (opgehoogde) subsidiebudget 2021 (€ 3,6 mln) is op ingekomen aanvragen voor 426 woningen subsidie verleend. Het naar voren gehaalde bedrag, bestemd voor aanvraagfase 2 in 2022, van € 0,4 mln is door 4 gemeenten (4x € 0,1 mln) nog niet benut in 2021. Na weer toevoegen van het (op grond van de subsidieregeling aanvraagfase 2) voor hen gereserveerde deel zullen zij hier in 2022 alsnog een aanvraag voor doen. Daarnaast resteert € 5.000 vanuit het subsidiebudget van 2021, als gevolg van afrondingsverschillen. We stellen voor  het subsidiebudget 2022 voor deze regeling te verhogen met het resterende bedrag uit 2021. Daarmee wordt het budget 2022 van de Subsidieregeling spreiding sociale woningbouw regio Haaglanden Zuid-Holland verhoogd met € 0,4 mln tot een subsidiebudget van € 1,8 mln.

Vrijwel alle opgaven in Zuid-Holland vragen om meer ruimte. Zoals wonen, werken (bedrijventerreinen, maar ook circulaire economie), energietransitie (zowel zon en wind op land als omschakeling van fossiele industrie), landbouw- en voedseltransitie, natuurherstel en biodiversiteit (stikstof), klimaatadaptatie en -mitigatie, recreatie, balans tussen gebruik en bescherming van de ondergrond. Al langere tijd zet Zuid-Holland in op meervoudig ruimtegebruik. Hierdoor vervult de ruimte meerdere functie  en verbetert bij goede inpassing ook de ruimtelijke kwaliteit Zoals wonen en werken (o.a. wonen boven winkels) of mobiliteit en groen (ecoduct combineren met  fietsbrug). Tegelijk zijn er functies die lastig te mengen zijn met andere. Sommige (bestaande en nieuwe) functies zitten elkaar in de weg. In de module wonen en ruimte zijn ook enkele nieuwe locaties voor wonen buiten BSD opgenomen. Dit in de wetenschap dat de bebouwing van landbouwgrond een doorgaans onomkeerbaar proces is. Het is duidelijk dat niet alles overal kan. Inpassing van nieuwe functies is een ingewikkelde puzzel en vraagt om een herordening van de ruimte en keuzes. Het Rijk trekt mede daarom de ruimtelijke ordening weer meer naar zich toe. Maar het Rijk verwacht ook dat de provincies de ruimtelijke puzzel gaan leggen en wil hierover in juli 2023 afspraken maken met de provincies.

Circulair en industrieel bouwen
Vanwege de grote hoeveelheden materiaalverbruik is er voor de bouwsector een cruciale rol weggelegd om de circulaire doelstellingen te halen. Deze sector gebruikt ongeveer 40% van de CO ₂ -uitstoot in de keten. De manier waarop we bouwen, de materialen waarmee, hoe  we met deze materialen omgaan – veel hiervan zal moeten veranderen onderweg naar een circulaire bouweconomie.

Biobased staat voor materialen uit de natuur. Denk aan bomen, vlas, (olifants)gras, hennep, en meer gewassen die we gewoon kunnen planten en die gevoed door de zon en water, nooit opraken en dus hernieuwbaar zijn. Een toepassing hiervan is kruislaaghout (cross-laminated timber, CLT) dat de potentie heeft om beton en staal  te vervangen in de hoofddraagconstructie en daarmee houten hoogbouw mogelijk te maken. Biobased bouwmaterialen vanuit gewassen, teelten en reststromen kunnen gebruikt worden voor verschillende soorten toepassingen zoals bouwblokken en isolatiemateriaal. Ze hebben daarmee potentie om de renovatie van bijvoorbeeld woningcorporatiewoningen te verduurzamen. Door biobased te bouwen kan de bouw positief zijn voor de natuur. De provincie steunt biobased projecten en onderzoeken en faciliteert het vernieuwersnetwerk ‘Biobased Bouwen Zuid-Holland’. Onder begeleiding van de transitie-experts heeft dit netwerk in het voorjaar 2022 een transitieagenda opgesteld, en wordt er nu gewerkt aan een aantal doorbraakprojecten. Er wordt hierbij gekeken naar  de grootschalige toepassing van biobased isolatiematerialen.

De provincie heeft zich aangesloten bij het landelijke netwerk van de City Deal Circulair en Conceptueel Bouwen. Samen met 90 partijen wordt er op landelijk niveau gewerkt aan de circulaire bouw. De provincie ondersteunt de Zuid-Hollandse ondertekenaars van de City Deal: Dordrecht, Leiden, Den Haag, Alphen aan den Rijn en Hoeksche Waard. Zij gaan met concrete circulaire gebiedsontwikkelingen aan de slag. Hierbij wordt ook gekeken naar de mogelijkheden voor houtbouw.

In februari 2022 is een voortgangsmagazine opgeleverd, waarin uitgebreider op deze resultaten wordt ingegaan.

Challenge Toekomstbestendige Woningbouw
Zuid-Holland staat de komende jaren voor een grote woningbouwopgave. De woningen moeten niet alleen snel gebouwd worden en betaalbaar zijn, maar ook voor de komende generaties toekomstbestendig zijn. Hoe krijgen we de sleutel tot de woning van de toekomst in handen? Hoe kunnen we voldoen aan de noodzaak om zowel energieneutraal, klimaatadaptief, natuurinclusief, gezond, emissieloos als biobased en circulair te bouwen?
Omdat diverse partijen in de woningbouw dit regelmatig als een (te) moeilijke opgavezien, willen we aantonen dat dit kán en op onderdelen al vaak gebeurt. Door mensen uit verschillende werkvelden met elkaar te verbinden, bestaande bouwmethoden te combineren met nieuwe ideeën en hier uitgebreid over te communiceren werken we aan de opschaling van toekomstbestendige woningbouw. Zo maken we dit samen tot het nieuwe normaal. Om hier een stimulans aan te geven, organiseren we in juni 2022 een challenge in de vorm van een tweedaagse hackathon. Een hackathon is een live evenement waarin samengestelde teams oplossingen zoeken voor een vraagstuk en tegen andere teams strijden om het beste idee. Aan het einde van de hackathon worden de ideeën gepresenteerd aan een deskundige jury. De jury beoordeelt de voorstellen op basis van vier criteria: toekomstbestendig, haalbaar, betaalbaar en opschaalbaar. De beste vier voorstellen worden beloond. De juryleden kunnen bovendien besluiten om een voorstel te adopteren, zodat het uiteindelijk in de praktijk toegepast kan worden. De jury stelt ook vast welke teams meer dan de minimum score hebben behaald. Deze teams komen aanmerking voor ondersteuning van de provincie voor het vervolg. Zo willen we de oplossing laten uitwerken en daadwerkelijk toepassen..

Ook de Groene Cirkel Groene gezonde stad houdt zich bezig met toekomstbestendige steden. De gezamenlijke droom van de partners van  de Groene Cirkel Groene gezonde stad is de steden radicaal te vergroenen en zo bij te dragen aan prettig leefbare, gezonde, biodiverse en klimaatadaptieve steden. Daarbij ligt de focus op bestaand stedelijk gebied omdat daar de gezondheidswinst het grootst is. Op 8 april hebben de partners een werkagenda opgesteld. We gaan aan de slag met pilotprojecten op verschillende schaalniveaus in onder meer Den Haag, Rotterdam, Dordrecht, Leiden en Alphen aan den Rijn en werken daarnaast aan vergroening van schoolpleinen, financiële vraagstukken en een toolbox om vergroening te faciliteren met onder meer monitoring en het praktisch maken van kennis.  

Om flexwonen te agenderen en te stimuleren voeren wij het in 2021 vastgestelde Programmaplan Flexwonen 2021-2024 verder uit. Door leegstaand vastgoed te transformeren en verplaatsbare woningen te plaatsen kunnen gemeenten tijdelijk extra woonruimte voor spoedzoekers creëren. Denk hierbij aan gescheidenen, dak- en thuislozen, jongeren, starters, statushouders en arbeidsmigranten. Wij geven gemeenten en woningcorporaties informatie en advies over procedures. In 2022 bieden we via Platform31 een leerkring aan waarin gemeenteambtenaren gecoacht worden bij concrete plannen. Met het Kadaster bieden we t in diverse regio’s een tool aan om met geautomatiseerde kaarten systematisch op zoek te gaan naar geschikte locaties en gebouwen. In samenwerking met Rijk, gemeenten en andere provincies ontwikkelen we een stelsel waarmee toekomstige locaties en te verplaatsen eenheden te matchen zijn en meer zekerheid gegeven kan worden over herplaatsing van wooneenheden na een aantal jaren. Via de Vliegende Brigade bekostigt de provincie in een toenemend aantal gemeenten een deel van de inhuur van extra gespecialiseerde projectleiders voor flexwoonprojecten. De verdubbeling van de taakstelling huisvesting statushouders en de noodzaak tot opvang van oorlogsslachtoffers uit Oekraïne leiden tot een sterke stijging van de behoefte aan tijdelijke woonvormen. In het nieuwe woonbeleid van het Rijk zijn ambities opgenomen voor het aantal jaarlijks te transformeren kantoren naar woningen en verplaatsbare flexwoningen. Over de aantallen willen wij als provincie dit jaar wederzijdse afspraken met het Rijk maken en die vertalen naar woonregio’s. Als PS instemt met voorgestelde aanpassing van het omgevingsbeleid (module wonen en ruimte) worden de mogelijkheden verruimd om goede logiesvoorzieningen voor arbeidsmigranten in greenportgebieden te bouwen. De verwachting is dat daarmee ook het aanbod toeneemt.