Wat gaan we doen om het beleidsdoel te realiseren?

Om de verschillende beleidsdoelen voor de ambitie te realiseren, hebben we elk doel vertaald in een aantal beleidsprestaties. Die staan hieronder beschreven.

Beleidsdoel 7-1 Bevorderen verbetering milieukwaliteit en gezondheid

Beleidsprestatie 7-1-1 Bevorderen van gezonde luchtkwaliteit

Beleidsprestatie 7-1-2 Verminderen van geluidhinder

Beleidsprestatie 7-1-3 Voorkomen van risico’s door ongevallen met gevaarlijke stoffen (transport/industrie)

De maatregelen voor externe veiligheid die de provincie zelf uit wil voeren, zijn beschreven in het Omgevingsprogramma (augustus 2021) en vloeien voort uit de door PS vastgestelde Omgevingsvisie. Deze maatregelen omvatten deels verkenningen en onderzoek naar relaties tussen externe veiligheid en nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de energietransitie en de woningbouwopgave. Maar ook bijvoorbeeld producten voor gemeenten ontwikkelen en opstellen, om het provinciale beleid om grote groepen mensen tegen een ongeval met gevaarlijke stoffen te beschermen in lokale ruimtelijke plannen te vertalen. Voor de uitvoering van deze maatregelen externe veiligheid van het Omgevingsprogramma is meerjarig een beperkte extra inzet nodig.

Beleidsprestatie 7-1-4 Beschermen en benutten van de kwaliteiten van het bodem- en grondwater-systeem

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet (waarschijnlijk 1 januari 2023) worden de Nederlandse gemeenten voor veel bodemtaken het bevoegd gezag. De gemeenten krijgen dan bijvoorbeeld de taak om alle saneringsplannen goed te keuren en toezicht uit te oefenen op de uitvoering van een saneringsplan. De provincie blijft na de inwerkingtreding van de Omgevingswet het bevoegd gezag voor alle gevallen die vallen onder het overgangsrecht en het bevoegd gezag voor complexe inrichtingen.

In 2020 is het Convenant bodem en ondergrond 2016-2020 afgelopen. De afgelopen jaren is grote voortgang geboekt met de aanpak van spoedlocaties. Er resteert nog een opgave van langdurige saneringen die al in uitvoering zijn én een aantal locaties die nog in de planfase zitten. In 2022 worden, net als voorgaande jaren, de inspanningen vooral gericht op complexe locaties waar een aanpak nog niet voldoende van de grond is gekomen. Het gaat daarbij om complexe situaties met meerdere stakeholders en verschillende belangen. Na de invoering van de Omgevingswet valt deze taak onder het overgangsrecht, wat betekent dat de provincie hiervoor verantwoordelijk blijft.

Omdat het convenant is afgelopen maar de Omgevingswet nog niet is ingevoerd, zijn er voor de financiële afspraken zogenaamde ‘tussenjaar’ afspraken gemaakt. Voor 2022 betekent dit dat er voor de opgave spoed/nazorg én de buitenproportionele opgaven (lood en PFAS) via een specifieke uitkering middelen bij het Rijk aangevraagd kunnen worden. Deze aanvragen worden conform werkplannen van de omgevingsdiensten voorbereid, net als in 2021. Voor bredere bodemtaken waarvoor materieel budget nodig is (warme overdracht bodemtaken, informatiebeheer, werkzaamheden in het kader van bodemdaling, klimaatadaptatie, 3D ordening) wordt voorgesteld de begrotingspost uitvoeringsprogramma bodem te continueren, die gevoed wordt uit de bodemreserve.

Sanering Broekpolder
De Broekpolder in de gemeente Vlaardingen is een waardevol natuur- en recreatiegebied met een oppervlakte van ruim 350 ha. In de zestiger/zeventiger jaren van de vorige eeuw is de Broekpolder opgespoten met baggerspecie uit de Rotterdamse haven. In 2010 is vastgesteld dat voor de gehele Broekpolder sprake is van een ernstige bodemverontreiniging, zoals bedoeld in de Wet Bodembescherming, en dat aanpak van enkele delen spoedeisend is vanwege risico’s voor het ecosysteem.
De gemeente Vlaardingen, Staatsbosbeheer, het Hoogheemraadschap van Delfland en de Federatie Broekpolder hebben de afgelopen jaren samen met de provincie een plan opgesteld om de ecologische risico’s en de herinrichting van de Broekpolder versneld aan te pakken, te weten in een periode van 4 à 7 jaar na de start van de sanering.
Vanuit de provinciale wettelijke taak het aantal spoedeisende saneringslocaties te verminderen, overeenkomstig de wens van de partners en vanuit maatschappelijk belang wordt nu voorgesteld van de bodemreserves een bedrag van € 4,6 mln via begrotingsubsidie ter beschikking te stellen, op basis van 30% cofinanciering door de partners waarmee de sanering haalbaar wordt.

Sanering Oude Tonge
Op het bedrijventerrein aan de Heerendijk 17-21 te Oude Tonge is sprake van een ernstige en spoedeisend geval van bodemverontreiniging veroorzaakt door de voormalige gasfabriek die in het verleden op de locaties aanwezig was. Sanering is niet mogelijk zonder sloop van de bestaande bedrijfsbebouwing. Het beleid van de gemeente is er op gericht om bedrijfsactiviteiten vanwege betere ontsluiting elders te concentreren. De gemeente wil voor deze locatie de bestemming wijzigen naar woondoeleinden. Dit schept de mogelijkheid om bodemsanering en bouwrijp maken samen te laten lopen. Een projectontwikkelaar heeft voor de locatie een aanvraag ingediend voor nieuwe bestemming naar woondoeleinden. Vanwege de ruimtelijke beperkingen die gelden voor het buitengebied in combinatie met de hoge saneringskosten is een bijdrage in de saneringskosten nodig om het project te realiseren. Met de sanering wordt een groot deel van de verontreiniging verwijderd, de risico’s weggenomen en de locatie geschikt gemaakt voor het toekomstig gebruik.
Meerkosten worden verwacht vanwege de problemen in de keten om de verontreinigde grond te verwerken. Door afzetproblemen van het eindproduct kunnen reinigers (voorlopig) de grond niet accepteren. Een mogelijk alternatief is de verontreinigde grond te storten. Om reinigen te stimuleren geldt voor storten een stortbelasting. Door een ophoging van de begrotingssubsidie met € 0,5 mln is voorzien in deze extra kosten.

Sanering Amaliastraat
Op basis van de Verordening en het Beleidskader Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Zuid-Holland 2010-2014 is de gemeente Ridderkerk op 9 februari 2012 een bestuursovereenkomst aangegaan met de provincie Zuid-Holland voor de aanpak van 3 spoedlocaties. Op basis van de toenmalige regeling is hiervoor destijds subsidie verleend. In 2014 is de subsidie vastgesteld. Twee locaties zijn afgerond en met de gemeente is afgesproken dat zij de sanering aan de Amaliastraat zou afronden. Inmiddels bestaat de ISV-regeling niet meer. De gemeente heeft de bodemsanering aan de Amaliastraat voortvarend opgepakt. Eerst is er een ontgraving geweest, gevolgd door een grondwatersanering waarbij de omstandigheden voor natuurlijke afbraak zijn geoptimaliseerd. De natuurlijke afbraak stagneert echter en er zijn extra werkzaamheden nodig om de sanering te kunnen afronden De aanvullende subsidie is bedoeld om deze werkzaamheden mogelijk te maken.
Op dit moment loopt er nog onderzoek naar de oplossingsrichting. Naar verwachting zal de gemeente in het tweede kwartaal van 2022 de aanvraag voor subsidie indienen.

Fonds Nazorg, gesloten stortplaatsen
In 2021 is besloten om het huidig tekort in het doelvermogen van de gesloten stortplaatsen te dichten door de voorziening Nazorg gesloten stortplaatsen over te hevelen naar Fonds Nazorg. Dit was ook een aanbeveling vanuit de controlerende accountant. In 2022 vindt de overheveling plaats na vaststelling van de jaarrekening van de provincie en het fonds. Het gevolg van deze overheveling naar het fonds is om de voorziening Nazorg gesloten stortplaatsen op te heffen. Dit betekent dat het structureel budget, dat werd ingezet om het misgelopen rendement in de voorziening jaarlijks aan te vullen, niet meer benodigd is. Het structureel budget valt vrij in de Algemene reserve.

Beleidsprestatie 7-1-5 Vergunningverlening, toezicht en handhaving, uitgevoerd door de ZH omgevingsdiensten

Beleidsprestatie 7-1-6 Samenhangend beleidskader Gezond en Veilig met kennisontwikkeling en innovatie

Beleidsdoel 7-2 Gezonde en bewegingsvriendelijke leefomgeving

Beleidsprestatie 7-2-1 Recreatie, Sport, kennisontwikkeling en Innovatie

Indexatie bijdragen beheer recreatieschappen
Bij de uittreding van de provincie is met de schappen overeengekomen dat de provinciale bijdrage een vast bedrag is en er geen verplichting is tot inflatiecorrectie. Die afspraak vloeide voort uit het concernbeleid dat bij het uittreden van de schappen van kracht was: geen indexatie van de materiële budgetten. In de uittreedovereenkomsten is daarom wel het principe van ‘gelijke trap af’ (als gemeenten de bijdragen verlagen, verlaagt ook de provincie haar bijdrage), maar niet van ‘gelijke trap op’ vastgelegd. Sinds het uittreden per 1 januari 2018 is toch 1 keer de provinciale bijdrage (structureel) verhoogd vanwege inflatie. De bijdrage van de deelnemers (gemeenten) is in de schappen afgelopen jaren wel aan de inflatie aangepast.

Door niet te indexeren kan met de provinciale subsidie minder worden gerealiseerd. Afgelopen jaren was de inflatie beperkt, maar de huidige hoge inflatie stelt de schappen voor problemen omdat deze niet in de lopende begroting kunnen worden opgevangen. De schappen staan voor de keuze minder uit te voeren of de hogere kosten op te vangen uit reserves. Zij zien indexatie van de provinciale middelen dan ook als zeer gewenst.

Op dit moment is er indexatiebeleid in ontwikkeling en wordt er voor indexatie gewerkt op basis van de uitgangspunten zoals opgenomen in de grondslagen
Toepassing van deze grondslagen leidt tot de volgende aanpassingen van de uitgangspunten van de provinciale subsidies aan de schappen:

Loslaten van het beleid dat het provinciale budget niet wordt geïndexeerd
De verhoging van de provinciale subsidie in lijn laten lopen met de verhoging van de deelnemersbijdrage: ‘gelijke trap af’ en ‘gelijke trap op’.
Dit uitgangspunt toepassen vanaf het moment dat provinciale indexatiebeleid van kracht is: vanaf de budgetten Begroting 2021.

Deze lijn zal in de Najaarsnota 2022 voor de hoogte van de begrotingssubsidies 2022 aan de schappen worden uitgewerkt. GS zal al wel nieuwe beschikkingen aan de schappen verstrekken voor de subsidies 2022 waarin bovenstaande uitgangspunten zijn verwerkt en dit doen onder voorbehoud van goedkeuring van de aanpassing van subsidiehoogtes door Provinciale Staten.